Điều trị trầm cảm bằng thuốc có những ưu điểm và nhược điểm gì? | Safe and Sound
Trầm cảm là một rối loạn tâm lý phổ biến và có nhiều phương pháp điều trị khác nhau, trong đó sử dụng thuốc là một phương pháp hiệu quả và phổ biến để kiểm soát cảm xúc. Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về phương pháp này, cần xem xét cả những lợi ích cũng như hạn chế của việc điều trị trầm cảm bằng thuốc. Bài viết dưới đây, Các bác sĩ tâm thần của Safe and Sound sẽ giúp bạn làm rõ các ưu điểm và nhược điểm của việc sử dụng thuốc chống trầm cảm trong điều trị bệnh này.
Ngô Thị Sáng | Thạc sĩ Tâm lý giáo dục học – Ứng dụng chăm sóc sức khỏe tinh thần Safe and Sound
Viện Ứng Dụng Công Nghệ Y Tế
1. Ưu điểm của việc điều trị trầm cảm bằng thuốc
a) Giảm triệu chứng nhanh chóng
Một trong những lợi ích lớn nhất của thuốc chống trầm cảm là khả năng giảm triệu chứng trầm cảm một cách hiệu quả và nhanh chóng. Các loại thuốc như SSRI (Selective Serotonin Reuptake Inhibitors) hay SNRI (Serotonin-Norepinephrine Reuptake Inhibitors) giúp tăng cường hoạt động của serotonin và norepinephrine – hai chất dẫn truyền thần kinh có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát cảm xúc.
Các bác sĩ tâm thần cho biết, điều này có thể giúp người bệnh giảm đi cảm xúc buồn bã, tâm lý lo âu và mất năng lượng, cải thiện chất lượng cuộc sống và giúp họ nhanh chóng trở lại với các hoạt động thường ngày.
b) Cải thiện chất lượng giấc ngủ và ăn uống
Ảnh 1: Thuốc chống trầm cảm giúp cải thiện giấc ngủ và ăn uống
Trầm cảm là một vấn đề tâm lý thường đi kèm với các vấn đề về giấc ngủ và thói quen ăn uống, chẳng hạn như khó ngủ hoặc thèm ăn quá nhiều. Một số loại thuốc chống trầm cảm không chỉ điều chỉnh tâm trạng, cảm xúc mà còn giúp cải thiện giấc ngủ, khắc phục tình trạng mất ngủ kéo dài hoặc ổn định thói quen ăn uống.
c) Tăng cường khả năng điều trị bằng các phương pháp khác
Theo các bác sĩ tâm thần, thuốc chống trầm cảm có thể kết hợp tốt với các phương pháp điều trị khác, chẳng hạn như liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) hoặc liệu các pháp tâm lý khác. Khi kết hợp, thuốc có thể giúp bệnh nhân cải thiện nhanh chóng triệu chứng, kiểm soát cảm xúc, từ đó họ có thể tiếp nhận và tham gia tốt hơn vào các liệu pháp trị liệu khác.
d) Điều trị các triệu chứng trầm cảm nghiêm trọng
Ảnh 2: Thuốc chống trầm cảm giúp điều trị các triệu chứng trầm cảm nặng
Trong những trường hợp trầm cảm nặng hoặc khi các liệu pháp không dùng thuốc không có hiệu quả, việc sử dụng thuốc có thể là giải pháp bắt buộc. Các bác sĩ tâm thần chia sẻ, điều này đặc biệt quan trọng khi bệnh nhân có nguy cơ tự tử hoặc có những triệu chứng trầm trọng ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý, cuộc sống của họ.
2. Nhược điểm của điều trị trầm cảm bằng thuốc
a) Tác dụng phụ không mong muốn
Một trong những nhược điểm lớn nhất của việc sử dụng thuốc chống trầm cảm được các bác sĩ tâm thần nhắc tới là các tác dụng phụ không mong muốn. Các loại thuốc này có thể gây ra một loạt các triệu chứng như buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, tăng cân và thậm chí là giảm khả năng tình dục. Những tác dụng phụ này có thể khiến người bệnh có những cảm xúc khó chịu và không thoải mái trong quá trình điều trị.
b) Nguy cơ phụ thuộc và lạm dụng thuốc
Các bác sĩ tâm thần cảnh báo rằng một số loại thuốc chống trầm cảm có thể gây ra tâm lý phụ thuộc nếu sử dụng trong thời gian dài. Người bệnh có thể cần tăng liều để đạt được hiệu quả tương tự hoặc có thể gặp khó khăn trong việc ngưng sử dụng thuốc. Điều này đặc biệt đúng với một số loại thuốc thuộc nhóm benzodiazepines, thường được sử dụng để điều trị lo âu kèm theo trầm cảm.
c) Không điều trị gốc rễ của vấn đề
Ảnh 3: Thuốc chống trầm cảm không điều trị được gốc rễ của vấn đề
Thuốc chống trầm cảm thường tập trung vào việc điều chỉnh các chất hóa học trong não, nhưng chúng không giải quyết được các nguyên nhân sâu xa gây ra trầm cảm, chẳng hạn như những căng thẳng về tâm lý, các mối quan hệ xã hội, hoặc sự kiện đau thương trong quá khứ. Vì vậy, các bác sĩ tâm thần nhấn mạnh trong nhiều trường hợp, việc kết hợp liệu pháp tâm lý và các phương pháp khác là cần thiết để điều trị toàn diện.
d) Hiệu quả không đồng nhất
Thuốc chống trầm cảm không hiệu quả đối với tất cả mọi người. Có những bệnh nhân đáp ứng tốt với một loại thuốc, trong khi người khác lại không có tác dụng tương tự. Quá trình tìm ra loại thuốc và liều lượng phù hợp có thể mất nhiều thời gian, trong khi người bệnh phải đối mặt với các triệu chứng của trầm cảm hành hạ họ về cảm xúc, tâm lý.
e) Nguy cơ tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần khi ngừng thuốc
Các bác sĩ tâm thần cho biết, một trong những khó khăn lớn nhất khi điều trị trầm cảm bằng thuốc là việc ngừng sử dụng thuốc. Việc giảm liều hoặc ngừng thuốc đột ngột có thể gây ra các triệu chứng cai nghiện, chẳng hạn cảm xúc lo âu, mất ngủ, hoặc thậm chí là tái phát trầm cảm.
3. Những điều cần lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị trầm cảm
Tham khảo ý kiến bác sĩ tâm thần: Việc sử dụng thuốc chống trầm cảm cần phải được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ. Không nên tự ý ngừng hoặc thay đổi liều lượng mà không có sự hướng dẫn từ chuyên gia.
Ảnh 4: Tham khảo ý kiến bác sĩ tâm thần khi sử dụng thuốc
Kết hợp với các phương pháp điều trị khác: Thuốc chống trầm cảm không phải là phương pháp duy nhất để điều trị trầm cảm. Kết hợp với các liệu pháp tâm lý và thay đổi lối sống có thể giúp cải thiện tình trạng trầm cảm một cách toàn diện.
Kiên nhẫn với quá trình điều trị: Hiệu quả của thuốc chống trầm cảm thường không xuất hiện ngay lập tức. Người bệnh cần kiên nhẫn và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ trong quá trình điều trị để đạt được kết quả tốt nhất.
Với sự phối hợp giữa Bác sĩ Tâm thần - Chuyên gia tâm lý và ứng dụng Công nghệ trong chăm sóc sức khỏe tinh thần, dịch vụ tư vấn/tham vấn Safe and Sound tự hào tiên phong hỗ trợ bạn “Tự phát hiện sớm - Sơ cứu cảm xúc tức thời - Hỗ trợ đồng hành dài hạn”.
Nếu bạn nghi ngờ mình gặp vấn đề tâm lý, hoặc muốn biết thêm thông tin về dịch vụ tham vấn - tư vấn tâm lý, bạn có thể liên hệ tới HOTLINE 0964 778 911 (Điện thoại/Zalo, 24/7) để được giải đáp và hỗ trợ trong thời gian sớm nhất!
CÁCH THỨC ĐẶT LỊCH HẸN tham vấn/tư vấn trực tuyến hoặc trực tiếp với chuyên gia
- Tại Fanpage Bác sĩ tâm lý SNS
- Hoặc tải và đặt lịch tham vấn trên ứng dụng Safe and Sound để quản lý và theo dõi lịch mọi lúc, mọi nơi
Safe and Sound - thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ Y tế (IMT)
Xem thêm:
- Cách điều trị trầm cảm tại nhà: Các chiến lược hỗ trợ thiết thực (phần 1)
